vrijdag 13 september 2013

Het licht gaat uit bij veel ganzen

Met een militaire precisie gaan ze te werk. De ganzendoders van deze tijd zijn niet meer voor één gat te vangen. Op de grens van Capelle aan den IJssel en Nieuwerkerk aan den IJssel hebben jagers hun voorbereidingen getroffen. Ganzen die op de trek zijn worden via lange rood-witte linten die op de grond liggen in een figuurlijke fuik gedirigeerd. Ganzen zijn ook kuddedieren en de voorste vogel van de in V-formatie vliegende troep bepaalt de snelheid en de richting. Gaat de voorste de fuik in, vliegen alle ganzen elkaar achterna.
Ze worden misleid door een aantal lokganzen die in het land staan opgesteld. Niets aan de hand dus, er staan soortgenoten van het sappige gras te eten. Alles gaat goed en zo hebben ze al honderden kilometer gevlogen. Tot ineens vanuit het niets een hoop geknal klinkt. Dan gaat bij veel ganzen ineens het licht helemaal of gedeeltelijk uit. Vanuit schiettenten zitten verscholen een aantal jagers. Geduldig wachten zij tot de ganzen overvliegen. De lange lopen van de jachtgeweren steken door de camoeflagenetten heen. Veel ganzen zijn in één keer dood, getroffen door een regen van loden hagelkogeltjes. Evenzovele ganzen worden aangeschoten en vallen gehavend, hevig bloedend neer in de omgeving. Op You Tube staan de meest gruwelijke filmpjes van jagers die aangeschoten ganzen de nek omdraaien door ze aan de kop rond te slingeren. Ik vraag me af of dit plezierjacht is of het bejagen van schadelijk wild. Boeren klagen dat ganzen de weilanden begrazen en volschijten. Maar lost deze wijze van bejagen het probleem dan op? Dit zijn ganzen op doorreis naar andere oorden. Onderweg komen ze in een paradijs van weelderig gras, groene weides in open gebied, zodat vijanden snel gespot kunnen worden. Dan kun je als gans nauwelijke weerstand bieden aan deze driesterren restaurants. Is afschieten dan wel de oplossing? Ik denk het niet. Ten eerste zijn de meeste ganzen op doorreis dus als het al een probleem is, is het een tijdelijk probleem. Daarnaast knal je de vogels uit de lucht, dus de boer die klaagt dat zijn gras eraan gaat, moet niet wijzen naar de ganzen die over zijn land vliegen. Die vonden kennelijk zijn gras niet goed genoeg. Bij zwerfkatten zie je een soortgelijke natuurlijke reactie. Haal je alle zwerfkatten uit een bepaald gebied, dan trek je een vacuum. Dat vacuum wordt snel weer opgevuld door andere katten, die hun leefgebied kunnen verruimen. Een groter leefgebied betekent vaak meer voedsel en meer voedsel betekent een grotere prikkel om voor nageslacht te zorgen. Met andere woorden: je krijgt een tegengesteld effect van wat je hoopt en meer zwerfkatten.
Wat voor zwerfkatten geldt, kan ook opgaan voor de gans. De boer kan zelf maatregelen nemen om het voor ganzen wat minder aantrekkelijk te maken. Een overvliegende gans ziet al snel gevaren in obstakels. Wanneer een boer de randen van zijn velden met bomen gaat beplanten zal het veel ganzen weghouden en biedt koeien ( als ze al buiten komen) ook schuil en schaduwmogelijkheden. Veel bordercollieverenigingen staan te popelen om hun viervoeters te laten werken. Ik heb een documentaire gezien over de inzet van deze pientere viervoeters. Het verjagen van ganzen was daar een groot succes. Nog even, ik denk zelfs al het komende weekeinde, en ik word 's ochtends opgeschrikt door een hoop geknal. Dan weet ik het zeker, voor veel ganzen gaat dan het licht uit. Soms lig ik in bed na te denken wat ik hier aan kan doen. Half in slaap zie ik me dan in de buurt van de schiettenten staan. In de hand vuurpijlen. Bij het naderen van de eerste V-formatie steek ik het lont aan en de vuurpijl schiet de lucht in. Onmiddellijk zie je de ganzen afbuigen, het gevaar lijkt geweken. Dan zie ik de loop uit het dak van de camouflagetent een draai maken en zie een jager met één oog dichtgeknepen, een brede glimlach op zijn gezicht mij kant opkijken. Ik hoor een klik, een knal. Het licht gaat bij mij uit.